Orman tahribatı ve ormansızlaştırma ile karbon salınımını düşürmek olarak da bilinen, tartışmaya yol açan karbon ticareti projesi sadece Afrika’da değil, Güney Amerika’da ve özellikle de Amazon bölgesinde protestolara neden oluyor.
Democracy Now'dan Amy Goodman'ın Amazon bölgesinden Huni Kui yerel halkının şefi Ninawa Huni Kui ile yaptığı röportaj:
Amy Goodman: Şimdi, tartışmaya yol açan orman tahribatı ve ormansızlaştırma ile karbon salınımını düşürmek olarak da bilinen ve sadece Afrika’da değil aynı zamanda Güney Amerika’da, özellikle de Amazon’da protestolara neden olan karbon ticareti projesine dönüyoruz. Hafta başında, bu projeye karşı olduğunu dile getirmek için Brezilya’dan Lima’ya gelen, Brezilyalı yerli halk Huni Kui Federasyonu’nun başkanı Şef Ninawa Huni Kui ile röportaj yaptım.
Ninawa Huni Kui: Benim adım Ninawa ve Brezilya’nın Acre bölgesindeki Amazonlarda yaşayan Huni Kui Federasyonu’nu başkanıyım.
Amy Goodman: Kaç kişiyi temsil ediyorsunuz?
Ninawa Huni Kui: Brezilya Amazonları’ndaki Acre eyaletinde bulunan beş bölgedeki, iki yerel bölgeden 90 adet köyde yaşayan 10,400 insanı temsil ediyorum.
Amy Goodman: Birleşmiş Milletlerin iklim zirvesine neden geldiğiniz hakkında konuşabilir misiniz? Mesajınız nedir?
Ninawa Huni Kui: Lima’ya, tarihi iklim konferansı zirvesinde bulunan 195 farklı ülkeden temsilciye, dünyanın yerel halklarına ve sivil toplum kuruluşlarına yapılan bu iklim değişikliği konferansının tarihi bir olay olduğunu söyleme umuduyla geldim. Tabii ki, dünyadaki yerli halklar da dahil olmak üzere insanlar, hükümetlerin yaşadığımız bölgelerde yarattığı problemleri duyurma amacıyla buradalar. Benim mesajım topluluğumdaki yaşlılardan, çocuklardan ve halkımdan. Söylemek istediğimiz şu ki, Birleşmiş Milletlerin iklim değişikliğine karşı masaya yatırdığı çözümler yanlıştır. Özellikle de karbon ticareti projesinin kötü yönlerini açığa vurmak için buradayız.
Amy Goodman: Karbon ticareti projesi topluluğunuzu nasıl etkiliyor?
Ninawa Huni Kui: İlk etki, Acre eyaletinin karbon ticareti projesini destekleyen Brezilya Amazonları’ndaki bunu uygulayan ilk eyalet olması ve dünyada bu projeyi destekleyen bölgelerden biri olmasıdır. Karbon ticareti projesi, yerel halkın haklarını ve bizi etkileyen projelere hayır diyebilmeyi garanti altına alan Uluslararası Çalışma Örgütü’nün Anlaşma 169’a çoktandır zarar veriyor. Brezilya Anlaşma 169’u ihlal ediyor; çünkü karbon ticareti projesinde yerel halka hiçbir şey danışılmadı ve bu hala devam ediyor.
Projenin ikinci etkisi daha önceleri bölgeleri ve Doğa Ana’yı savunan yerli halkın liderlerini birbirinden ayırması oldu. Projenin üçüncü etkisi, daha paranın nereden geldiğini ve ne için olduğunu bilmeyen bazı atanmış liderlerin bu parayla kendilerine araba alması oldu. Bir diğer etki ise Brezilya hükümeti. Çünkü hükümet, kanunları ve hukuki çerçevede yerel halkın haklarını tahrip eden, bu karbon karbon dengelemesi yöntemine kapılarını açıyor.
Amy Goodman: Karbon ticaret projesinin yaşadığınız yerdeki etkileri hakkında konuşabilir misiniz? Bu proje size karşı zorla kabul ettirilmeye çalışıldığında topluluğunuzda neler oldu?
Ninawa Huni Kui: Topluluğun artık kendi topraklarında balıkçılık, yiyecek yetiştirmek ve tarım yapmak gibi etkinlikler için izni yok. Saydığım bütün etkinlikler yasaklandı. Kanundışı oldukları ve eğer biri bunlardan herhangi birini uygularsa, kişinin hapse gireceği ilan edildi.
Amy Goodman: Topluluklar ne yapmayı bekliyor? Onlara bölgeden gitmesi için para verildi mi?
Ninawa Huni Kui: Acre’den olan şeyin doğrusu şu ki, topluluklara para ödeyen bir program yürütülüyor. Programın ismi Bolsa Floresta ve ailelere her üç ayda bir 300 Brezilya reali veriliyor. Bu para yaşamak için yeterli değil. Parayı alan ailelerin ormana gitmesi yasak, bu sayede hükümet dünyanın diğer tarafındaki çok uluslu şirketlere kirliliği dengeleyebilmek için karbon satabilecek.
Amy Goodman: Size para teklif ettiler mi?
Ninawa Huni Kuni: Evet, Acre hükümeti topluluğumuza iki milyon Brezilya reali teklif etti. Bunun kültürümüzü güçlendirmek için bir motivasyon olduğunu söylediler. Fakat biz, bunun karbon ticaret projesini imzalamızı sağlayacak kabulü kazanmak için bir işaret olduğunu anladık.
Amy Goodman: Brezilya’da bunun olmasına sebebiyet veren Amerikan eyaletleri ve şirketleri kimlerdir?
Ninawa Huni Kui: Acre’deki karbon ticaret projesini destekleyen ve Acre eyaletine bu projenin yapılması için para veren pek çok aktör var. Bunlardan biri Amerika’daki Kaliforniya eyaleti. Aynı zamanda Acre yönetimine projeyi yapması için para teklif eden pek çok çok uluslu şirket de var. Ağustos 2014 yılında Almanya Acre’ye 280 milyon dolar para verdi.
Amy Goodman: Ninawa, projeye karşı olan liderlerin suçlanması hakkında bazı şeylerden bahsettin. Sen bu projeye karşı olanlardan birisin. Hiç tehdit edildin mi?
Ninawa Huni Kui: Evet, tehditler aldım fakat tehdit alan tek kişi ben değilim. Munduruku yerel halkının liderleri projeye karşı direndiği için pek çok tehdit aldılar. Diğer insanlar ve liderler acı çektiler ve suçlamalara maruz bırakıldılar.
Amy Goodman: Ninawa son olarak bunun çevresel bir çözüm olduğunu düşünen insanlara ve şirketlere ne demek istersin?
Ninawa Huni Kui: Bunu söyleyen insanlara, bu projenin iklim değişikliği sorununu çözebilecek bir çözüm olmadığını söylemek istiyorum. Bu tamamı ile yanlış bir çözüm. Buna ek olarak, yerel halklar iklim değişikliğine sebebiyet veren insanlar değiller. Brezilya/Mato Grosso’da, büyük soya fasülyesi baronu Brezilya hükümetinden ormanları kesmesi için maddi destek alıyor. Gerçekten bu iklim değişikliği sorununu çözmek istiyorlarsa tomrukçuluk şirketleriyle, soya fasülyesi baronlarıyla ve doğayı kirletip yok eden şirketlerle konuşmak zorundalar. Yerli halk Doğa Ana’yı korur. Biz annemizi savunuyoruz, çünkü o bizim annemiz, bize yemeğimizi veriyor. Soluduğumuz havayı bize o veriyor. O, bize Amazon’u veriyor ve Amazon sadece yerel halk için değil aynı zamanda tüm dünya için de önemlidir.
Röportaj çeviri: Burak Avşar
Kaynak: Çepeçevre
