Varşova - Dün gece gelişmekte olan ülkelerin kayıp ve zarar mekanizması toplantısını terk etmesine ve Varşova iklim zirvesinde müzakerelerin çıkmaza girmesine neden olan gelişmelerin detayları ortaya çıkmaya başladı.
Uluslararası Çevre ve Kalkınma Ensütitüsü’nden Saleemul Huq‘un verdiği bilgiye göre kayıp ve zarar mekanizması (loss and damage, L&D) müzakerelerini Avustralya delegeleri bloke etti. Geçen yıl Doha zirvesinde kurulmasına karar verilen L&D iklim değişikliğinden kaynaklanan kayıpların ve felaketlerden kaynaklanan zararların karşılanabilmesi için teknik ve finansal bir mekanizma kurulmasını öngörüyor.
Normalde hafta sonu kapanan SBI konferansında karara bağlanması gereken mekanizma SBI’ın üzerinde ilerleme kaydedemediği tek gündem maddesi olarak bu haftaya kalmıştı. Ancak dün gece sabaha kadar toplantılarda ortadaki iki ayrı metin üzerinde bir uzlaşmaya varılamadı.
Birinci taslak metin gelişmiş ülkelerden geliyordu ve ABD, Kanada ve Japonya tarafından hazırlanmıştı. Diğer metin ise gelişmekte olan ülkelerin grubu olan G77+Çin tarafından hazırlanmıştı. İki metin arasındaki uzlaştırma çabaları sürerken, Avustralya delegeleri gelişmiş ülkelerin metnine de imza atmaya yanaşmazken, gelişmekte olan ülkelerin önerdiği bütün önemli maddeleri ise paranteze aldı (bu müzakere tekniğinde tartışmaya açtı anlamına geliyor). Bunun üzerine G77+Çin grubu delegerli sabaha karşı 3:55′de toplantıyı terk etti. Durum bugün bakanlara iletildi ve sorunun çözümü politikacılara bırakılmış oldu.
Oxfam’dan Tim Gore, Avrupa Birliği’nin ise iklim alanında liderliği bıraktığını, finans konusunda bir taslak metin bile hazırlamadığını, bunun da önceki zirvelerle karşılaştırıldığında geriye gidiş olduğunu söylüyor. Hatta ABD’nin bile Avustralya, Kanada, Japonya ve AB’nin yanında daha uzlaştırıcı kaldığı ve bunun da çok tuhaf olduğu yorumları yapılıyor.
Toplantıya tişörtle geldiler
Dün gece tıkanan görüşmelerle ilgili bizlere aktarılan bir ilginç ayrıntı ise Avsutralya delegelerinin davranışları. Avustralya delegelerinin toplantıya tişört giyerek geldikleri ve normalde beklenmeyecek bir şekilde toplantı sırasında bir şeyler yiyip içtikleri söyleniyor. Avustralya’nın tartışılan metinde öze dair anlamlı bütün önerileri reddederken böyle bir davranış sergilemesinin de konuyu ve diğer ülkelerin duyarlıklarını ciddiye almadıkları yönünde bir mesaj olduğu yorumları yapılıyor.
Kayıp ve zarar mekanizması, adaptasyon fonuna ve yeşil iklim fonuna finansman sağlanmasıyla birlikte Varşova’dan çıkması beklenen tek somut karardı. Tüm diğer kararlar 2015′e hazılrıkla ilgiliydi.
Gelişmekte olan ülkelerin L&D’nin tıkanması halinde müzakerelerin geri kalanıyla ilgili olarak da uzlaşmaya gitmeyecekleri yorumu yapılıyor.
Ümit Şahin, Yeşil Gazete, 20 Kasım 2013
