Küresel ısınmanın yarattığı sıcaklık artışının belli bir seviyeye ulaşmasıyla birlikte ani iklim değişikliği yaşanacak. Bilim insanlarına göre bu durum 2 ila 5 derece arasındaki sıcaklık artışında olacak. Üzerinde daha çok ortaklaşılan ise 2 derecelik bir artışın iklim değişikliğinde geri dönülemez bir noktanın başlangıcı olacağı. Bilim insanları sıcaklık artışının 2 derecenin ve üstündeki bir seviyeye ulaşması durumunda dünyanın bu sıcaklık artışına cevabını "hızlı, tahmin edilemez ve karmaşık" olarak tarifliyorlar. Bunu söyleme nedenleri ise dünyadaki yaşamın çok kompleks bir yapıya sahip olması.
Bilimsel raporlar, 0.7 derecelik ya da 2 dereceye kadar sıcaklık artışında yaşanacakları öngörebiliyor, kuraklığın boyutları, kasırgaların sıklığı, büyüklüğü vb. Bu gelişmelerin olumsuzluğu konusunda uyarılarda bulunuyorlar ve karbon salımlarının ne oranlarda azaltılması gerektiğini söyleyebiliyorlar. Küresel ısınmanın sonuçları evet yaşamlarımızı çok kötü etkilemekte ve acilen harekete geçmeliyiz. Gerekli tedbirlerin alınması durumunda iklim değişikliğini durdurabiliriz. Yarattığı olumsuzlukları giderme konusunda zamanımız, çözümlerimiz, başka bir değişle ipler hala elimizde olabilir.
Peki gerekli tedbirler alınmaz ve sıcaklık artışı 2 derecenin üstüne çıkarsa? Bu aşamadan sonra sorun gezegenin kendi iç dengelerinin vereceği tahmin edilemez, karmaşık ve hızlı reaksiyonlara bağlı olacak. İpleri artık biz tutmuyor olacağız. Küresel ısınma ile çalışmaya başlayan ve ısınmaya pozitif katkıda bulunan mekanizmaya verilen isim geribesleme sistemleridir. İşin özü gezegen de sakladığı karbon ve metan gazlarını atmosfere salmaya başlayacak. Birden fazla geribesleme sistemleri bulunmakta, bunlar birbirlerini etkilemekte ve en kötüsü şimdiden çalışmaya başladılar.
Kar ve buzullarla kaplı olan kuzey kutbu küresel ısınmadan en çok etkilenen bölge durumunda. Küresel ısınmadan önce bu kar ve buzullar güneş ışınlarını olduğu gibi yansıtıyor bu sayede hiç ısı emmiyorlardı. Şimdiyse ısınma ile hızla eriyorlar. Eriyen kar ve buzulların altından daha koyu renkli okyanus ve kara parçaları açığa çıkıyor. Bu koyu renkli bölgeler ise güneş ışınlarının hepsini atmosfere yansıtmıyorlar ve daha çok ısıyı emiyorlar. Isınan ve genişleyen kara parçaları, okyanuslar ise daha fazla kar ve buzun erimesine yol açıyor. Böylece pozitif geribesleme süreci başlamış oluyor.
Atmosferdeki karbondioksit miktarının dengeleyicisi, doğal kaçış yolları olarak çalışan karbon yutakları da eskisi kadar verimli çalışmıyor. Bitkiler ve ağaçlar ancak belirli bir miktar karbonu emebiliyorlar. Havaların daha sıcak olması her zaman bitkilerin daha fazla büyüyeceği, daha çok karbonu soluyacakları anlamına gelmiyor. Bitkiler aynı zamanda büyümek için suya da ihtiyaç duyarlar, oysa ısınma kuraklığı beraberinde getiriyor. Sıcak ve kuraklık orman yangınlarının sayılarının ve sürelerinin artmasına yol açıyor. Yangınlar ve kuraklık nedeniyle ölen ormanlar birden karbon yutakları olmaktan çıkıp karbon kaynaklarına dönüşüyorlar. Bir hektarlık tropik yağmur ormanı 100 ila 250 ton karbonu bünyesinde barındırabiliyor. Yangın ve kuraklı bu miktarın dörtte üçünün atmosfere salınmasına yol açıyor.
Küresel ısınmayla birlikte atmosferdeki su buharı oranı artıyor. Artan su buharı daha fazla güneş ışınının atmosferde kalmasına yol açıyor. Isınan hava okyanuslardan daha fazla suyu buharlaştırıyor ve bu geribesleme hızlanarak devam ediyor.
Sibirya ve Kanada'danın büyük bölümü tundralar ile kaplı. Tundraların içinde ise büyük miktarda metan gazı bulunmakta ve küresel ısınmanın etkisi buradaki geribesleme mekanizmalarının daha hızlı çalışmasına neden olmakta. Isınma ile gevşeyen tundralar içlerinde barındırdıkları metan gazını atmosfere salıyorlar. Metan gazı ise daha fazla havayı ısıtıyor.
Düşük sıcaklıklarda çok üreyemeyen bakteriler havaların ısınması ile toprakta gömülü olan bitkiler arasında daha rahat üreyebiliyorlar. Toprağın altında gömülü olan bitkilerdeki karbondioksitin ortaya çıkması daha kolaylaşıyor ve hızlanıyor. Çıkan karbondioksitin yaratacağı etkiyi tahmin etmek zor olmasa gerek.
Bütün bu geribeslemeler ve doğabilecek geribeslemelerin hangilerinin ani iklim değişikliğinde tetikleyici olacağı bilinmiyor. Bilinen ise ani iklim değişikliği başladıktan sonra alınacak tedbirlerin bu süreci durduramayacağı. Küresel ısınmanın yarattığı tüm iklimsel sonuçların aynı anda yaşanacağı. Dünyanın bir kısmında kuraklık olurken, bir bölümünün seller altında kalması, kasırgalar, orman yangınları daha doğrusu tahmin etmek dahi istemeyeceğimiz kaotik bir durum.
